Jet lag może zepsuć urlop.

Dr Urszula tłumaczy :)

Jet lag może zepsuć urlop. Lekarz mówi, jak do tego

nie dopuścić

Podróże do odległych zakątków świata są ekscytującą i niezapomnianą

przygodą. Tylko minus jest taki, że dalekie i długie loty potrafią być naprawdę

wyczerpujące. Mowa tu o zespole nagłej zmiany stref czasowych, częściej

określanym jako jet lag. Osoby, które często podróżują samolotem doskonale

znają jego objawy, takie jak: zaburzenia snu, problemy z koncentracją,

zmęczenie w ciągu dnia, a nawet problemy żołądkowe. Na szczęście istnieje

kilka sposobów, które są w stanie zmniejszyć te dolegliwości. Jeden z nich to

odpowiednie nawodnienie organizmu.

Świat stoi przed nami otworem, a dzięki podróży samolotem możemy

przenieść się w jego dalekie, malownicze zakątki. Lot jest najszybszą formą

transportu, która umożliwia nam przemieszczanie się z punktu A do punktu B.

Niestety po podróży międzykontynentalnej mogą pojawić się uciążliwe

dolegliwości, jakimi są m.in. zmęczenie, rozkojarzenie i ból głowy. Właśnie w

ten sposób objawia się tzw. jet lag (czy. dżet lag). Pod tą nazwą kryje się

szereg objawów związanych z nagłą zmianą strefy czasowej, które odczuwa

nawet 78 proc. osób podróżujących w ciągu pierwszej nocy po przylocie do

nowego miejsca.

Czym jest jet lag i z czego wynika?

-Jet lag jest to zespół nagłej zmiany strefy czasowej. Jego skutki bardziej

odczuje osoba, która odbywa podróż w kierunku wschodnim, wtedy bowiem

doba ulega skróceniu, z kolei przemieszczanie się w kierunku zachodnim

wydłuża cykl dobowy – mówi w rozmowie z serwisem Poradnik Zdrowie

internista lek. med. Urszula Puczkowska z Centrum Medycznego Damiana.

Są osoby, dla których zmiana stref czasowych nie stanowi żadnego problemu,

co oznacza, że nie mają żadnych objawów. Nie wszyscy zaliczają się do tego

grona. Dla niektórych jet lag, zwłaszcza dla osób w podeszłym wieku oraz

cierpiących na zaburzenia snu, potrafi być prawdziwą udręką, trwającą od

kilku godzin do kilku dni.

– To jednak zależy od wielu czynników, czyli od tego, jak długo trwa podróż

oraz ile stref czasowych i w jakim tempie zostanie przekroczonych. Na

nasilenie objawów jet lagu mają wpływ choroby (np. serca, neurologiczne), z

którymi zmaga się dana osoba oraz wiek. Im osoba jest starsza, tym może

gorzej znosić dolegliwości związane z długą i daleką podróżą samolotem –

wyjaśnia specjalista chorób wewnętrznych.

Jakie objawy daje jet lag?

Każdego z nas może dotknąć jet lag, choć różne organizmy reagują w

odmienny sposób na zaburzenia rytmu dobowego. Szybkość zmian stref

czasowych nieraz przewyższa adaptacyjne zdolności, tym sposobem

wywołując nieprzyjemne, a w skrajnych przypadkach nawet groźne w skutkach

objawy.

Generalnie typowy je lag rozpoznaje się po objawach takich jak:

 bóle głowy,

 bezsenność lub nadmierna senność,

 chroniczne zmęczenie,

 zaburzenia uwagi i koncentracji,

 zaburzenia rytmu okołodobowego,

 dezorientacja,

 złe samopoczucie,

 wahania nastroju,

 utrata apetytu

 zaburzenia żołądkowo-jelitowe,

 nudności i wymioty,

 paraliż senny i nocne drgawki.

- Organizm przeżywa szok w zależności od danej kondycji organizmu. Osoby,

które dużo podróżują, mają znacznie lepiej wykształcone zdolności

adaptacyjne. A są tacy, którzy po przylocie do nowego miejsca, zanim zaczną

cieszyć się urlopem, najpierw muszą odpocząć jeden lub dwa dni. Raczej tu

mowa osobach, które raz w roku wybierają się w długą podróż. Natomiast

małe dzieci nie potrzebują tak długiego wypoczynku po podróży, ponieważ

potrafią one szybko dostosować się do zachowania wymogów nowego

miejsca – tłumaczy ekspert.

Jak walczyć z jet lag? Oto kilka sposobów, w tym prawidłowe

nawodnienie organizmu

Dobre przygotowanie do podróży i odpowiednie nastawienie psychiczne to

droga do sukcesu. Co powinniśmy zrobić, by ograniczyć skutki jet lagu? Jak

mamy zachowywać się przed i w trakcie podróży?

Osoby, które wyruszają w długą podróż, powinny być świadome, że lot

trwający kilkanaście godzin może znacznie odbić się na samopoczuciu. Jak

podkreśla internista, niezwykle ważna jest kompleksowa opieka przed

wyprawą. Jest to też doskonała szansa, aby profilaktycznie wykonać szereg

badań, m.in. morfologię, badanie ogólne moczu, tarczycy, OB, kreatyniny czy

próby wątrobowe w celu określenia ogólnej kondycji organizmu.

Lekarz Urszula Puczkowska podkreśla, że istnieją różne sposoby adaptacji,

tuż po przybyciu do nowego miejsca.

- Jednym z nich są lekkie leki nasenne w czasie lotu. Uwaga: powinny być

stosowane wyłącznie w uzasadnionych przypadkach oraz po wcześniejszej

konsultacji z lekarzem. Skuteczna jest także melatonina, czyli syntetyczny

hormon, który pomaga w uregulowaniu godzin snu i czuwania. Należałoby ją

jednak stosować wcześniej, tak tydzień, dwa tygodnie przed planowaną

podróżą ze względu na to, że ma ona okres przystosowawczy. Na długą drogę

można zabrać również preparaty ziołowe o działaniu uspokajającym i

odprężającym – wymienia.

Jeśli chodzi o zapobieganie zespołowi nagłej zmiany czasowej, ograniczenie

kofeiny oraz właściwe nawodnienie mogą pomóc w zminimalizowaniu

objawów. – Jeśli usta są wilgotne, to znaczy, że organizm jest dobrze

nawodniony. Ten prosty trik można stosować u wszystkich – u dzieci,

młodzieży, dorosłych i osób starszych. Dzięki właściwemu nawodnieniu

organizm szybciej adaptuje się do nowych warunków – dodaje.

Okazuje się, że kluczowe jest też przestrzeganie zasad diety lekkostrawnej. Z

jadłospisu wyeliminowane są produkty i potrawy, które długo zalegają w

żołądku i wywołują wzdęcia. Jak podkreśla Urszula Puczkowska, jeśli przewód

pokarmowy nie będzie obciążony, to metabolizm nie będzie nadwyrężony, a to

poczucie zmiany stref czasowych stanie się lżejsze.

To ważna zasada: nie pracuj do ostatniej chwili przed urlopem

Wyjeżdżając w inną strefę czasową, nie należy pracować do ostatniej chwili. –

Jeśli jesteśmy niewyspani, zmęczeni, niedojedzeni i niedostatecznie

nawodnieni i w takiej kondycji szykujemy się w długą podróż, to ona nas

wykończy. Nie dość, że jest to szok i dodatkowy stres dla organizmu. Można

to porównać z jazdą na nartach – jeśli chcemy zjechać z Kasprowego Wierchu

bez wcześniejszego przygotowania, w podobny sposób organizm zareaguje,

jak w przypadku jet lagu – tłumaczy.

Dobrym sposobem jest stopniowe przesuwanie pory snu kilka dni przed

wylotem tzw. technika programowania snu. Internista zaznacza, że

wypracowanie odpowiednich nawyków należy rozpocząć dwa, trzy tygodnie

przed podróżą, na przykład poprzez wprowadzenie regularnych drzemek w

ciągu dnia lub chodzenie spać o danej godzinie. Dzięki temu organizm

zostanie właściwie zaprogramowany i znacznie lepiej zniesie zmieniającą się

strefę czasową. Do bagażu podręcznego warto spakować opaskę na oczy,

która pozwala je chronić i tym samym ułatwia zasypianie.